γράφει ο Ι. Θ. Μάζης*
Η Ελλάδα δεν «εξαγόρασε
κανενός είδους αποτροπή» λόγω της επισκέψεως του κυρίου Πομπέο στη Θεσσαλονίκη
και εις τη Σούδα. Μόνον ως ευφυολόγημα δύναται να θεωρηθεί αυτή η φράσις.
Ευφυολόγημα που καθίσταται προφανές μέσω της αναλύσεως του όρου αυτού: ο «αποτρέπων»
αποθαρρύνει ή εξαναγκάζει τον αντίπαλο από το να προβεί σε επικίνδυνες και
ανεπιθύμητες ενέργειες εναντίον του. Εάν ο αποτρέπων επιθυμεί να αποτρέψει μιαν
ένοπλην επίθεση εναντίον του, υιοθετεί και την ανάλογον μορφήν αποτροπής.
Πείθει, δηλαδή, τον αντίπαλον ότι το κόστος θα είναι απολύτως ασύμφορον εν
σχέσει με τα πιθανώς αναμενόμενα κέρδη που θα ηδύνατο να του αποφέρει η
επίθεσίς του αυτή. Και εις τα τρία, όμως, είδη της «αποτροπής» δηλαδή: i)
αποτροπή διά της παρουσίας, ii) αμυντική αποτροπή και iii) αποτροπή δι’
αντιποίνων, επιβάλλεται, ως κοινός παρονομαστής, η εθνοκρατική βούλησις και
δράσις δι’ ιδίων μέσων και δυνάμεων. Από του σημείου αυτού και εντεύθεν δύναται
ο αποτρέπων να καταφύγει και εις τις συμμαχίες του, οι οποίες αποδεδειγμένως
τον έχουν στηρίξει και υπερασπίσει «θερμώς» ή διπλωματικώς εις κρισίμους
συνθήκας κατά το παρελθόν. Όπως, δεν έπραξαν π.χ. οι ΗΠΑ κατά τον Αττίλα Ι και
ΙΙ. Οπως δεν έπραξε το ΝΑΤΟ σε πλείστες όσες περιπτώσεις. Από αυτές τις
συμμαχίες δεν «εξαγοράζεις αποτροπή». Εξαγοράζεις, απλώς, χρόνο ώστε να
προετοιμάζεσαι για την άσκηση της αποτροπής δι’ ιδίων μέσων, έναντι του
αντιπάλου... Αυτό μόνον. Και εις αυτήν την περίπτωση φροντίζεις να καταβάλεις
ανάλογο κόστος και να λαμβάνεις αντίστοιχα ανταλλάγματα... Το ακριβώς αντίθετο
από την ιδική μας στάση, δηλαδή.
«Ο κύριος Πομπέο προτίμησε
την Ελλάδα και την Κύπρο και όχι την Τουρκία! Αυτό είναι σημαντικότατη ένδειξη
προτιμήσεως, υποστηρίξεως και φιλίας», λέγουν κάποιοι…
- Εγώ, καλοπίστως,
αναρρωτώμαι: Μα στην Ελλάδα (Μακεδονία) δεν θέλει να εδραιώσει την αμερικανική
ενεργειακή κυριαρχία ο κύριος Πομπέο και να δημιουργήσει κοινοπραξίες εις τους
λιμένες Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρουπόλεως, όπου θα εντάξει
υποχρεωτικώς και το κράτος των Σκοπίων;
- Εις την Μακεδονία δεν ενδιαφέρονται
οι ΗΠΑ να προωθήσουν το δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου Tap και ΙGB, όπως και του
Τερματικού Σταθμού Yγροποιημένου Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης «ως έργα
διαφοροποιήσεως των πηγών ενεργειακής προμηθείας της Βαλκανικής Ζώνης και
απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο»;
- Εις την Σούδα δεν
ενδιαφέρονται οι ΗΠΑ να επεκτείνουν τις αμερικανικές υποδομές (Προβλήτα Κ14
κ.λπ.) και τη διάρκεια της συμφωνίας από ετήσια σε πενταετή; Αλλωστε, ο
ελλιμενισμός του «Hershel Woody Williams» προεβλέπετο ήδη στην εσχάτως υπογραφείσα
ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία και δεν αποτελεί ούτε καινοφανές γεγονός,
ούτε και αντικείμενον πανηγυρισμών.
- Την άγρα ψήφων της
ελληνικής και ελληνοκυπριακής ομογενείας, εις κρισίμους για την επανεκλογήν του
κυρίου Τραμπ Πολιτείας (π.χ. Φλόριδα), ποιος θα τη διενεργούσε αν όχι ο κύριος
Πομπέο και μάλιστα τώρα;
Γιατί, λοιπόν, ο κύριος
Πομπέο να υπάγει εις την Τουρκίαν; Τι να κάμει;
Άλλωστε, τα δείγματα περί
«αμερικανικών ανταλλαγμάτων» είναι αρνητικά έως ανύπαρκτα, εις βάρος της
Ελλάδος, για όλα τα ανωτέρω. Αποτελεί προκλητική περιφρόνηση της Ουάσιγκτον εις
βάρος της «προβλεψίμου συμμάχου» της το ότι ανεκοινώθησαν:
1) Η
ολοκλήρωσις του ΝΑΤΟϊκού κειμένου «Συμφωνίας Μηχανισμού Αποσυμπιέσεως
Ελλάδος-Τουρκίας». ?ιπλωματικόν λάθος των Αθηνών, διότι διευκολύνει το έργον
της Γερμανίδος καγκελαρίου να μην επιβάλει κυρώσεις εις την Τουρκίαν, εφόσον
«οι δέοντες μηχανισμοί εκτονώσεως εσυμφωνήθησαν μεταξύ των ενδιαφερομένων
πλευρών»! Η Αθήνα έσφαλε! Θα ανέμενε, όμως, ο οιοσδήποτε εχέφρων τη
συμπαράσταση της Ουάσιγκτον προς την Αθήνα διά τον ακριβώς αντίθετον χειρισμόν,
πράγμα που δεν συνέβη.
2) Η
ανακοίνωσις, κατά τη διάρκεια της Συνόδου, της πρωτοκολλήσεως του τουρκολιβυκού
μνημονίου δεν αποτελεί επίσης απόδειξιν της «φιλικής βοηθείας» των ΗΠΑ προς την
Ελλάδα, εφόσον προσφέρει «επίφασιν νομιμότητος» εις το πλέον ανόσιον έργον
εκνομίας της Τουρκίας.
3) Το
τελικό κείμενο της αποφάσεως της προχθεσινής Σ.Κ./Ε.Ε. εις το οποίον i) δεν
γίνεται καν μνεία περί κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας αλλά περί «εργαλειοθήκης
(sic!)», ii) δεν ενεκρίθη νέος, σοβαρός και όχι σαν τον υπάρχοντα, κατάλογος
κυρώσεων κατά της Τουρκίας iii) δεν υπάρχει, συνεπώς, «ίχνος» αυτομάτου
μηχανισμού επιβολής των κυρώσεων αυτών σε περίπτωση συνεχίσεως της παραβατικής
συμπεριφοράς της Τουρκίας. Αυτό αποτελεί σαφώς διπλωματική και στρατηγική ήττα
της χώρας.
4)
Καμία αναφορά για «επανίδρυση» ευρωπαϊκών συνθηκών του άρθρου 47.2 περί
«αμοιβαίας παροχής βοήθειας μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών» και εις το οποίον
έκαμε μνείαν ο Έλλην πρωθυπουργός προσφάτως.
5) Το
άρθρο 20 της αποφάσεως, περί χρήσεως από την Ε.Ε. «σε περίπτωση νέων μονομερών
ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση όλων των διαθεσίμων εργαλείων και επιλογών
της σύμφωνα με το Άρθρο 29 της ΣΕΕ και το Άρθρο 215 ΣΛΕΕ για να υπερασπιστεί τα
συμφέροντά της και εκείνα των κρατών-μελών της», ουδόλως καλύπτει το ανωτέρω
πεδίο στρατιωτικής συνδρομής. Αναφέρεται μόνον σε οικονομικά μέτρα και
υπόκειται στις ασαφείς και αδιευκρίνιστες βουλήσεις των 26 κρατών.
6)
Τέλος, η προτεινομένη «πολυμερής διάσκεψη για την ανατολική Μεσόγειο» κρύβει
πολλές παγίδες και πολλούς κινδύνους για την Ελλάδα και την Κύπρο εάν
αντιμετωπισθούν επιπολαίως…
«Οι
αμφιβολίες είναι προδότες και γίνονται αιτία να χάσουμε το καλό που θα
μπορούσαμε να κερδίσουμε, γιατί μας κάνουν να φοβόμαστε να ενεργήσουμε».
(William
Shakespeare, Measure for Measure)
*Καθηγητής Γεωπολιτικής,
ΕΚΠΑ
Δημοσίευση σχολίου