Αλήθειες και ψέματα για τους εξοπλισμούς!

• ΦΤΑΣΑΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΤΟΥΡΚΙΑ ΜΕ ΓΕΡΑΣΜΕΝΕΣ ΦΡΕΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΜΕΣΩΝ ΤΩΝ Ε.Δ. ΚΑΙ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ, ΟΜΩΣ, ΚΑΜΙΑ ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ ΟΤΙ ΟΙ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΩΝ Ε.Δ. ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΟΥΝ ΜΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ.

• ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΜΕΣΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΟΠΩΣ ΑΥΤΗ ΤΩΝ 18 RAFALE, ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΣ ΠΡΙΝ ΒΓΟΥΝ ΓΙΑ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ. ΕΠΙΣΗΣ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ 85 ΑΠΟ ΤΑ 154 F-16, ΠΟΥ... ΤΑΛΑΝΙΖΟΤΑΝ ΓΙΑ 5-6 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΥΠΕΓΡΑΦΗ ΜΕ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΤΟ 2018 ΕΠΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΣΙΠΡΑ - ΚΑΜΜΕΝΟΥ ΘΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ ΤΟ 2027.

ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ*

Ύστερα από 15 χρόνια ου­σιαστικής απραξίας στην ενίσχυση των Ενόπλων μας Δυνάμεων (Ε.Δ.) με νέα οπλικά συστήματα, εκσυγ­χρονισμό μέσης ζωής των παλαιών και κυρίως με συντήρηση και αξιοποίηση των υπαρχόντων, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανήγ­γειλε το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου στη ΔΕΘ ένα έκτακτο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Σκοπός του προγράμματος είναι να αυξήσει τα επόμενα χρόνια τις επιχειρησιακές δυνατότητες των τριών Κλάδων των Ε.Δ, για να αποκατασταθεί η αποτρεπτική τους ισχύς.

Στην παρούσα κυβέρνηση «έπεσε ο κλήρος» να διαχειριστεί άκρως οξυμένο πλέον -λόγω λανθασμένων πολιτικών προηγουμένων κυβερνήσεων- το διαρκώς διογκούμενο πρόβλη­μα της τουρκικής απειλής. Για να πούμε όμως την αλήθεια, και η ίδια για αρκετούς μήνες της διακυβέρνησής της υποτίμησε αυτό τον σοβαρό κίνδυνο ασφάλειας και δυστυχώς έχασε πολύτιμο χρόνο. Τώρα πλέον τρέχουμε και δεν... φτάνουμε! Σε καμία περίπτωση, όμως, από μόνη της η αναγ­γελία του εξοπλιστικού προγράμματος, που αφορά τουλάχιστον 3-4 χρόνια μετά, συνιστά... αποτροπή, όπως κάποιοι «υπεραισιόδοξοι» νομίζουν!

Φτάσαμε να αντιμετωπίζουμε την επιθετι­κή Τουρκία με γερασμένες φρεγάτες και χαμηλές επιχειρησιακές διαθεσιμότητες των κύριων μέ­σων των Ε.Δ. και γι' αυτό υπάρχουν σημαντικές διαχρονικές ευθύνες. Δεν υπάρχει, όμως, καμία αμφιβολία ότι οι διοικήσεις και το προσωπικό των Ε.Δ. θα εκτελέσουν με επαγγελματισμό και αυταπάρνηση το καθήκον τους προς την πατρίδα με ό,τι διαθέτουν και το απέδειξαν περίτρανα όλους αυτούς τους μήνες της κρίσης.

Ο εξοπλισμός των Ενόπλων Δυνάμε­ων με οπλικά συστήματα και η ομαλή τεχνική υποστήριξή τους για διατήρησή τους σε υψηλή επιχειρησιακή διαθεσιμότητα στηρίζεται πάνω σε μακροχρόνιες διαδικασίες που καθορίζονται από τον Εθνικό Αμυντικό Σχεδιασμό και το Σύστημα Προμηθειών των Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτός λοιπόν ο μακροπρόθεσμος από πλευράς θεσμι­κών διαδικασιών μηχανισμός για τη διατήρηση των Ε.Δ. σε υψηλή επιχειρησιακή κατάσταση διακόπηκε στην κυριολεξία. Σε όλα αυτά είχαμε και έναν «δύσκολο» νόμο περί προμηθειών (ν.3978 - νόμος Βενιζέλου), που μπορεί να στόχευε στη διαφάνεια, αλλά εξελίχθηκε σε έναν νόμο περί... μη προμηθειών. Ευτυχώς, επιτέλους, είναι υπό αναθεώρηση.

Τα μνημόνια και η δημοσιονομική προ­σαρμογή δεν μπορεί να είναι η αποκλειστική δικαιολογία για την εγκληματική παραμέληση της εθνικής άμυνας. Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης δημιουργήθηκε μια εικονική πραγματι­κότητα με εκείνο το απίθανο αλλά... βολικό που διακήρυτταν συχνά πυκνά πολιτικοί και δυστυχώς και ανώτατοι στρατιωτικοί ότι «η κρίση δεν επηρε­άζει την επιχειρησιακή ικανότητα των Ε.Δ.». Πώς μπορούσε όμως να γίνει αυτό, όταν οι μειώσεις στις αμυντικές δαπάνες έφθασαν στο 48%, διπλά­σιου μεγέθους δηλαδή της συνολικής απώλειας του ΑΕΠ (25%); Οι ελάχιστες πιστώσεις που διατέθηκαν χρησιμοποιήθηκαν αποσπασματικά και σε κάποια περίπτωση σε αμφιλεγόμενο κατά πολλούς από πλευράς κόστους/αποτελεσματικότητας πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να «στεγνώσει το ταμείο» και να μη διατίθενται πιστώσεις ακόμα για τη συντήρηση. Στους εξοπλισμούς δεν πατάς το κουμπί και ως διά μαγείας τούς αποκτάς, ούτε υπάρχει «σούπερ μάρκετ εξοπλισμών» για να πας και να ψωνίσεις ό,τι χρειάζεται. Ας μη γε­λιόμαστε, ακόμα και σε άμεση προμήθεια, όπως αυτή των 18 Rafale, απαιτείται χρόνος για την πλήρη επιχειρησιακή αξιοποίησή τους (τακτική εκπαίδευση, εκπαίδευση τεχνικού προσωπικού, δημιουργία υποδομής συντηρήσεως κλπ.) πριν βγουν για πολεμική αποστολή. Επίσης το πρό­γραμμα εκσυγχρονισμού των 85 από τα 154 F-16, που... ταλανιζόταν για 5-6 χρόνια και υπεγράφη με δραματική καθυστέρηση το 2018 επί κυβερνήσεως Τσίπρα - Καμμένου θα ολοκληρωθεί το 2027.

Η Αμυντική Σχεδίαση και το Σύ­στημα Προμηθειών των Ε.Δ. είναι ένα κλειστό σύστημα στο οποίο κανείς δεν μπορεί και δεν πρέπει να κάνει ό,τι αυτός... νομίζει. Οι όποιες παρεκκλίσεις από τις προβλέψεις του μπορεί να στοιχειοθετήσουν και το αδίκημα της απιστίας. Εύλογο είναι το ερώτημα: πώς αποφασίζουμε για το τι χρειαζόμα­στε; Σε πολύ γενικές γραμμές, με βάση θεσμικά κείμενα που έχουν εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ, ως κυβερνητικό συλλογικό όργανο, διεξάγεται μία πολυδιάστατη και πολυεπίπεδη διαδικασία με επιτροπές εμπειρογνωμόνων. Μέσω αυτής της διαδικασίας, τα Γενικά Επιτελεία των Κλάδων των Ε.Δ. καταλήγουν στα οπλικά συστήματα και τις δυνατότητες που απαιτούνται προκειμένου να υλοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα επιχειρησιακά σχέδια που εξουδετερώνουν την απειλή και υποστηρίζουν τα εθνικά συμφέροντα και τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής.

Η υλοποίηση της προμήθειας των οπλι­κών συστημάτων γίνεται από το υπουργείο Εθνι­κής Άμυνας και όχι από τα Γενικά Επιτελεία, με τη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Επενδύσεων και Εξοπλισμών (ΓΔΑΕΕ). Αυτή διεξάγει τις αξι­ολογήσεις σε τεχνικό, επιχειρησιακό, τεχνικό και οικονομικό επίπεδο και κατόπιν γίνονται οι τελι­κές εισηγήσεις στον υπουργό, ο οποίος θα είναι ο εισηγητής στο ΚΥΣΕΑ, που έχει την ευθύνη απόφασης. Ευνόητο είναι ότι τα μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα υψηλού κόστους αποτελούν ταυτόχρονα και ένα καλό εργαλείο εξωτερικής πολιτικής και προωθήσεως εθνικών συμφερόντων και γι' αυτό δικαιολογούνται και οι αποφάσεις σε πρωθυπουργικό επίπεδο, που όμως πάντα πρέπει να καλύπτονται θεσμικά.

Πέρα όμως από τη 15ετή απραξία και την ανυπαρξία στην ουσία στρατηγικής και στους εξοπλισμούς, τα Γενικά Επιτελεία γνωρίζοντας πλήρως τις επιχειρησιακές ανάγκες των Κλά­δων είχαν και φυσικά έχουν έτοιμες τις σχετικές μελέτες με ποια οπλικά συστήματα καλύπτονται αυτές. Και γι' αυτό σε πολύ σύντομο χρόνο ο Α/ΓΕΕΘΑ έδωσε στην κυβέρνηση το πλαίσιο των «δυνατοτήτων» που πρέπει να αποκτηθούν.

Αυτή όμως που δεν είναι έτοιμη είναι η Κρατική Αμυντική Βιομηχανία, καθόσον όχι μόνο δεν υπήρξε μία συνεκτική στρατηγική για να αναπτυχθεί σωστά και να μπορέσει να ζήσει, αλλά δυστυχώς αντιμετωπίστηκε από όλα τα κόμ­ματα εξουσίας μυωπικά, χωρίς ενόραση και για μικροπολιτικά οφέλη. Είναι όντως μία ευκαιρία για την επανεκκίνησή της. Η βασική προϋπόθε­ση για να μπορέσει η χώρα μας να εξασφαλίζει πέρα από μία συμφέρουσα τιμή πρόσκτησης και όρους επωφελούς συμμετοχής της αμυντικής μας βιομηχανίας είναι η υλοποίηση της προμήθειας να γίνεται με διεθνή διαγωνισμό και όχι με διακυβερνητικές συμφωνίες.

Κανένα εξοπλιστικό πρόγραμμα στον κό­σμο από μόνο του δεν συνιστά αποτροπή στην περίοδο που αναγγέλλεται. Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι το αναγγελθέν πολύ γενικό (πλην των 18 Α/Φ Rafale) εξοπλιστικό πρόγραμμα είναι το ελάχιστα απαραίτητο στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων της πατρίδας μας, αλλά υψίστης προτεραιότητας είναι η αύξηση της επιχειρησιακής διαθεσιμότητας αυτών που έχουμε. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι όλα θα λειτουργήσουν εξαιρετικά και χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις και με απόλυτη τήρηση των προβλεπόμενων θεσμικών διαδικασιών, ώστε να καταλήξουμε σε βέλτιστες και συμφέρουσες λύσεις από πλευράς κόστους/αποτελεσματικότητας στις οποίες να περιλαμβάνεται υποχρεωτικά μία αποτελεσματική ακολουθούσα υποστήριξη (follow on support). Το υστέρημα του ελληνικού λαού πρέπει «να πιάσει τόπο»!

*0 αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι επικεφαλής στο «Παρατηρητήριο Liberal».

(ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ-26/09/2020)