Γιατί είναι αναπόφευκτος ο πόλεμος Τουρκίας και Αιγύπτου

• Στον επεκτατικό αγώνα της Άγκυρας για την «κληρονομιά της Λιβύης», το Κάιρο έχει κάνει την εμφάνισή του.

• Σε πλήρη ρήξη οι δύο χώρες έχουν θέσει τα θεμέλια για μια ενδεχόμενη περιφερειακή σύγκρουση στην ανατολική Μεσόγειο. Πώς παρουσιάζουν τις εξελίξεις ρωσικά μέσα.

Ο πόλεμος μεταξύ Τουρκίας και Αί­γυπτου είναι χωρίς αμφισβήτηση αναπόφευκτος, ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται είναι μια νέα μορφή σύγκρουσης, θα λέγα­με ένας «proxy war», δηλαδή πολέ­μου «διά αντιπροσώπων».

Οι «αντιπρόσωποι» αυτοί δεν εί­ναι άλλοι από τους LNΑ και GΝΑ, μαριονέτες του Ερντογάν και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στη Λιβύη. Έτσι Αίγυπτος και Τουρκία έχουν έρθει σε πλήρη ρήξη, θέτοντας τα θεμέλια για μια περιφερειακή σύγκρουση στην ανατολική Μεσόγειο, με επιπτώσεις και πέρα απ' την περιο­χή κι αυτό γιατί μπορεί οι εξελίξεις στη χώρα να προμηνύουν μια αποκλιμάκωση, ωστόσο οι μετακινήσεις δυνά­μεων, οι αεροπορικές επιθέσεις και η στρατηγική σημασία της Σύρτης και της αεροπορικής βάσης Αλ Τzoύφρα καθιστούν σχεδόν σίγουρη τη σύγκρουση μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών στη Λιβύη και πιθανώς εν τέλει μια άμεση ή έμμεση σύγκρουση Τουρκίας και Αιγύπτου.

Στον επεκτατικό αγώνα της Άγκυρας για τη «κληρονομιά της Λιβύης», το Κάιρο έχει πλέον κάνει την εμφά­νισή του, αναφέρει μεγάλο ρωσικό ΜΜΕ. Η αναφορά έγινε έπειτα από ακραίες δηλώσεις Τούρκων εθνικιστών, οι οποίοι «ξεσαλώνουν» εκφράζοντας πίστη στον στρατού τους, ισχυριζόμενοι πως εύκολα αυτός μπορεί να καταρρίψει ρωσικά αεροσκάφη και να κάψει ρωσικά τανκς, στέλνοντάς τα «για παλιοσίδερα»!

Ανεξάρτητα απ' τις παραπάνω δη­λώσεις των ακραίων στοιχείων όμως, να σημειωθεί ότι τόσο ο πρόεδρος Ερντογάν όσο και ο ομόλογός του Αλ Σίσι σαφώς και θα προτιμούσαν να αποφύγουν μια άμεση σύγκρουση για πλείστους λόγους.

Ποιοι όμως οι λόγοι της αιγυπτια­κής ανάμειξης;

Πρώτον, η εθνική ασφάλεια

Στην Αίγυπτο πραγματοποιήθη­κε, σχετικά πρόσφατα, στρατιωτικό πραξικόπημα με αποτέλεσμα ο πρό­εδρος Μοχάμετ Μόρσι να εκδιωχθεί από την εξουσία. Παρ' όλα αυτά, στη χώρα του Νείλου εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί από τους υποστηρικτές του Μόρσι και του κινήματος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, το οποίο θεωρείται φιλοτουρκικό. Θα ήταν λοιπόν εξαιρετικά κοντόφθαλ­μο και επικίνδυνο για όλες τις πρώ­ην επαρχίες της Υψηλής Πύλης να αγνοήσουν τις απόπειρες «νεο-οθωμανικής εκδίκησης» που πραγματο­ποιεί σταθερά και ενεργά ο πρόεδρος Ερντογάν.

Εάν η Άγκυρα εδραιωθεί στη Λι­βύη, οι Τούρκοι θα μπορούσαν αργότερα να βοηθήσουν σε πραξικόπημα στη γειτονική Αίγυπτο, φοβούνται αρκετοί στο Κάιρο. Πρέπει να σημει­ωθεί ότι ο πρόεδρος Αλ Σίσι έχει ήδη λύσει ουσιαστικά αυτό το πρόβλημα, δηλαδή της παρουσίας στρατού, έχο­ντας λάβει άδεια από την Ένωση των Φυλών και το Κοινοβούλιο της Λιβύ­ης για να εισέλθουν στρατεύματα στη Λιβύη.

Μπορεί να υποτεθεί ότι η κάπο­τε ευημερούσα χώρα της βόρειας Αφρικής θα χωριστεί σε σφαίρες επιρροής: η δυτική θα παραμείνει με την Τουρκία, η ανατολική με την Αίγυπτο. Εάν συμβεί αυτό, τα σύνορα θα μπορούσαν μετά να θεωρηθούν «κόκκινη γραμμή» που το Κάιρο «υπογράμμισε» κοντά στη Σύρτη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο πόλε­μος θα τελειώσει εκεί.

ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ

Η Άγκυρα γνωρίζει πως όσο δίνει χρόνο στον Χαφτάρ να εξοπλιστεί, οι πιθανότητες να επικρατήσει μειώνονται δρα­ματικά. Οι προετοιμασίες γιο την επίθεση της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας στα στρατηγικά προπύργια που ανακατέλαβε ο Χαφτάρ, Σύρτη και Αλ Τζούφρα, στα δυτικά της Λιβύης, έχουν επιταχυνθεί. Η έναρξη των επιθετικών επιχειρήσεων της μαριονέτας του Ερντογάν και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στη Λιβύη επιταχύνονται και με­τακινήσεις δυνάμεων πραγματοποιούνται στην πρώτη γραμμή. Οι δυο πλευρές έχουν επικεντρωθεί σε στρατιωτικές αποστολές στην ευρύτερη περιοχή, συστήματα αεροπορικής άμυνάς αποστέλλονται για τη θωράκιση της Σύρτης από χώρες που υποστηρίζουν το Χαφτάρ όπως η Ρωσία, η Αίγυ­πτος. η Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Πιθανότατα, θα μετατραπεί σε συγκρούσεις μεταξύ των Τούρκων «αντιπροσώπων» στο πρόσωπο των μαχητών της κυβέρνησης της Τρί­πολης και του Εθνικού Στρατού του Χαλίφα Χαφτάρ με την αιγυπτιακή υποστήριξη. Αυτό σημαίνει έναν ατε­λείωτο πόλεμο, αλλά το Κάιρο θα προστατεύσει τα εθνικά του συμφέ­ροντα, δημιουργώντας μια ζώνη προ­στασίας στην παραμεθόρια περιοχή. Πόσο όμως πραγματικά θα ήθελε η Αίγυπτος έναν δεύτερο «πόλεμο φθο­ράς» (war of attrition) μετά την άσχη­μη εμπειρία του 1967-1970, έστω κι αν αυτή τη φορά οι δυνάμεις της βρί­σκονται σε καλύτερη μοίρα σχετικά με της Λιβύης;

Δεύτερον, η οικονομία

Η οικονομία της Αιγύπτου είναι σε κακή κατάσταση. Λόγω της πανδη­μίας, η χώρα των Πυραμίδων έχασε το 5% του ΑΕΠ της και ένα επιπλέον 10% του ΑΕΠ με τη μορφή μεταφο­ρών από Αιγύπτιους που εργάζονται στο εξωτερικό. Επιπρόσθετα, το μεγά­λο υδροηλεκτρικό φράγμα που είναι υπό κατασκευή στην Αιθιοπία απειλεί να καταστρέψει την παραδοσιακή γε­ωργία στην κοιλάδα του Νείλου.

Το Κάιρο αναγκάστηκε να υπο­βάλει αίτηση στο ΔΝΤ για δάνειο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά θα του δοθεί μόνο με αρκετά επιθετικούς όρους.

Ως «ναυαγοσώστης» στην κατάστα­ση της Αιγύπτου μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να σταθεί η μετατροπή της χώρας σε σημαντικό εξαγωγέα ενερ­γειακών πόρων που βρέθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο. Αφού υπήρχαν σχέδια για σημαντική αύξηση του όγκου των προμηθειών, αλλά στη συ­νέχεια η Τουρκία «έκοψε τον δρόμο» στο Κάιρο, αφού σε αντάλλαγμα για στρατιωτική βοήθεια στην Τρίπολη ο πρόεδρος Ερντογάν έχει αναδιατάξει πλήρως τα θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη υπέρ του, αμφισβητώντας τις φιλοδοξίες για εκμετάλλευση υδρογο­νανθράκων από την Αίγυπτο.

(ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΕΞΟΥΣΙΑ-08/08/2020)