Οι κανόνες εμπλοκής. Τι ισχύει

Γράφει η Ειρήνη Μαρούπα*

Ακούμε ότι οι κυβερνήσεις «έχουν δέσει τα χέρια των στρατιωτικών» με τους εθνικούς κανόνες εμπλοκής και τους απαγορεύουν να υπερασπιστούν τα ελληνι­κά εδάφη, όπως θα έπρατταν αυτοβούλως.

Οι κανόνες εμπλοκής συνιστούν οδηγίες προς τις ένοπλες δυνάμεις. Καθορίζουν τις προϋποθέσεις, τις συνθήκες, τον βαθμό και τον τρόπο χρήσης της στρατιωτικής ισχύος ή τις ενέργειες που μπορούν να εφαρμοστούν ή να εκληφθούν ως προκλητικές.

Στην Ελλάδα, οι Εθνικοί Κανόνες Εμπλο­κής θεσπίστηκαν το 1984 με απόφαση του ΚΥΣΕΑ.

Για μεμονωμένα περιστατικά παρέχουν κατευθύνσεις σε διοικητές μονάδων, κυβερνήτες πολεμικών πλοίων, διοικητές ομάδων πλοίων, αρχηγούς σχηματισμών αεροσκαφών και ελικοπτέρων.

Για επεισόδια μείζονος σημασίας αναλύουν τα επεισόδια, καθορίζουν τα προβλεπόμενα μέτρα αντίδρασης και ορίζουν τα εμπλεκόμενα γενικά επιτελεία και την αρμοδιότητα διαταγής σε επίπεδο διοίκησης.

Αποβλέπουν στη διατήρηση της ειρήνης και του εθνικού γοήτρου, χωρίς την ΑΣΚΟΠΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ.

Ισχύουν οι ακόλουθες γενικές αρχές:

1. Ελληνική μονάδα (Ένοπλο Τμήμα ΣΞ, Πλοίο ή Ομάδα Πλοίων, Αεροσκάφος, Ε/Π ή Σχηματισμός Αεροσκαφών ή Ε/Π) ερχό­μενη ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΑ σε επαφή με εχθρι­κή δύναμη, θα αποφύγει κάθε ενέργεια η οποία είναι δυνατόν να ερμηνευθεί ως προκλητική, εκτός αν υπάρχουν άλλες δια­ταγές.

2. Ελληνική μονάδα, εφόσον ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΘΕΙ από εχθρική δύναμη, θα πρέπει, εκτός αν αλλιώς διαταχθεί, να συνεχίσει τις ασκήσεις ή δραστηριότητες με αυξημέ­νο βαθμό ετοιμότητας προς επίτευξη του τεθέντος αντικειμενικού σκοπού της δραστηριότητας.

3. Ελληνική μονάδα ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΧΩΡΕΙ προ οιασδήποτε ενέργειας, η οποία αποβλέπει στον ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ Ή ΣΤΗΝ ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΗ των κινήσεών της, αποφεύγοντας όμως παράλληλα και κάθε ενέργεια που μπορεί να ερμηνευθεί ως προκλητική ή επιθετική.

4. Ανεξάρτητα από τους Κανόνες Εμπλο­κής που ισχύουν σε κάποιον συγκεκριμένο χρόνο, ο διοικητής οποιοσδήποτε μονάδας ή υπομονάδας ή τμήματος ή περίπολου, ο κυβερνήτης πολεμικού πλοίου ή αεροσκά­φους έχει το ΦΥΣΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ, ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΔΕΧΘΕΙ ΕΠΙΘΕΣΗ, ΝΑ ΑΜΥΝ­ΘΕΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ, σε όση έκταση είναι αναγκαίο, με μοναδικό σκοπό να προστατεύσει τη μονάδα του, τη ζωή των ανδρών του και το υλικό της μονάδας του (όχι αντεκδίκησης ή τιμωρίας).

Ανάλογα με τις περιστάσεις, θα πρέπει να καταβάλει κάθε προσπάθεια για τερματι­σμό της εχθροπραξίας («αρχή αυτοπροστα­σίας»). Αυτό έπραξε ο διοικητής του «Λή­μνος» Ιωάννης Σαλιάρης.

5. Σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο εγ­χειρίδιο ΕΚΕ, πέρα από κάθε διαταγή και γραπτό κείμενο, παραμένει ως υποχρέωση και αναφαίρετο δικαίωμα του διοικητή μιας μονάδας ή κυβερνήτη ενός πλοίου ή αεροσκάφους να παίρνει ΟΛΑ ΤΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΜΕΤΡΑ, σε κάθε περίπτωση, για να εξασφαλίσει τη ζωή των ανδρών του και την ασφάλεια της μονάδας του.

Οι κανόνες εμπλοκής ρυθμίζουν τις στρατιωτικές εμπλοκές σε περίοδο ειρήνης ή τεταμένων σχέσεων ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΕΧΘΡΟΠΡΑΞΙΩΝ. Μόλις αρχί­σουν οι εχθροπραξίες, οι κανόνες εμπλο­κής ΠΑΥΟΥΝ ΝΑ ΙΣΧΥΟΥΝ!

Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις προβαί­νουν σε ΕΧΘΡΟΠΡΑΞΙΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ.

Τα οπλισμένα τουρκικά Ρ-16, που παρα­βιάζουν καθημερινά -και με 400 υπερπτήσεις σε ελληνικά κατοικημένα νησιά και στον Έβρο το πρώτο μόνο εξάμηνο του 2020 (πολλές σε χαμηλό ύψος, ως επίδει­ξη άσκησης τουρκικής κυριαρχίας στους κατοίκους)-, τα τουρκικά πολεμικά πλοία ΜΕ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΜΕΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ και προδιατυπωμένη απειλή επί­θεσης εναντίον των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων ΑΝ ΕΜΠΟΔΙΣΟΥΝ ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΓΕΩΤΡΥΠΑΝΑ ΝΑ ΕΙΣΕΛΘΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΒΟΥΝ σε παράνομες έρευνες στην κυ­πριακή και την ελληνική ΑΟΖ - υφαλοκρηπί­δα, η συστηματική πρακτική εμβολισμού πολεμικών μας πλοίων («Νικηφόρος»», 17/1/17, «Γαύδος»», 16/2/18, «Αρματο­λός», 4/5/18, «Λήμνος», 10/8/20), οι σκόπιμοι επικίνδυνοι ελιγμοί θαλάσσιων και εναέριων μέσων με σκοπό την κατάρριψη ή εμβολισμό ελληνικών στρατιωτικών μέσων (Ηλιάκης, 23/5/2006, «Λήμνος», 12/7/20), οι βολές με πραγματικά πυρά τουρκικών πυραυλακάτων ακόμα και εντός ελληνικών χωρικών υδάτων (Φαρμακονήσι, 17/2/17), όλα αυτά είναι ΕΧΘΡΟΠΡΑ­ΞΙΕΣ!

Καταρρακώνουν το εθνικό γόητρο και συνιστούν επιβουλή εδαφικής ακεραιότη­τας.

Κατά το καταστατικό του Διεθνούς Ποινι­κού Δικαστηρίου, συνιστούν πράξη επίθε­σης κράτους «ή εισβολή ή χρήση ένοπλης βίας από ένα κράτος εναντίον της ΚΥΡΙΑΡ­ΧΙΑΣ, της ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ή της ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ άλλου κρά­τους ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο ασυμβίβαστο με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών». Το έγκλημα της επίθεσης διαπράττεται και εν απόπειρα (άρθρο 8 Καταστατι­κού Ρώμης 2002)! Το πρόσωπο που το σχεδίασε και το κατευθύνει διαπράττει έγ­κλημα επίθεσης (έγκλημα ηγεσίας, άρθρο 25). Η τουρκική εισβολή στην ελληνική επι­κράτεια είναι αδιαμφισβήτητη και καθημε­ρινή, όπως και η χρήση ένοπλης βίας (τετελεσμένη η εν απόπειρα).

Κατά συνέπεια, οι εθνικοί κανόνες εμ­πλοκής δεν δεσμεύουν πλέον τις ελληνι­κές Ένοπλες Δυνάμεις.

Ακόμα όμως και με τους κανόνες εμπλο­κής, οι Ένοπλες Δυνάμεις ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΟΥΝΤΑΙ να παρεμποδίσουν την εισβολή των τουρκικών πολιτικών και στρατιωτικών μέσων σε χώρο κυριαρχίας μας (η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα, πλέον, στο Διεθνές Δίκαιο αποτελούν χώρο κυ­ριαρχίας) και τις εκεί παράνομες ενέργειές τους (έρευνες) και ΝΑ ΠΡΟΒΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΑΜΥΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥΣ.

Καιρός να καταλάβει η στρατιωτική ηγεσία ότι δεν χρειάζεται άδεια για να υπερασπιστεί τα εδάφη μας σύννομα, (θα ήταν σύννομη η υπεράσπιση των εδα­φών μας ακόμα κι αν πράγματι «απαγο­ρευόταν» από τους κανόνες εμπλοκής, διό­τι η κυριαρχία σε ένα κράτος είναι ο σκλη­ρός πυρήνας της ύπαρξής του.)

Αν η πολιτική ηγεσία λέει στη στρατιωτι­κή ηγεσία ότι απαιτείται η άδειά της για να υπερασπίσει την πατρίδα μας, ε, τότε είναι καιρός να πάρουν χαμπάρι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ότι κάτι δεν πάει καλά με την πολιτική ηγεσία και ΝΑ ΠΡΑΞΟΥΝ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΟΥΣ! Δικαιολογία πλέον δεν υπάρχει για κανέναν...

* Ποινικολόγος

(ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ-22/08/2020)