Έχει ανοίξει η πόρτα του φρενοκομείου;

Η Τουρκία δεν πρόκειται να κάνει πίσω ούτε πόντο από τις θέσεις της και οι αναφορές σε διάλογο είναι απλά ένα διπλωματικό παιχνίδι.

Η κατάσταση στην αν. Μεσό­γειο (και στο Αιγαίο) πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Η Τουρκία, «οχυρωμένη» πίσω από τα τε­τελεσμένα που θεωρεί ότι έχει δημιουργή­σει, δηλαδή από το τουρκολιβυκό μνημό­νιο, τη μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ στην αν. Μεσόγειο, την οικειοποίηση της ΑΟΖ της Κύπρου και τη λεγόμενη «Γαλάζια Πατρίδα», τα οποία θεωρεί αδιαπραγμά­τευτα, οδηγεί τις εξελίξεις σε μια προδιαγεγραμμένη μείζονα κρίση με την Ελλά­δα, που κανείς δεν μπορεί να προεξοφλή­σει πού και πως θα καταλήξει.

Το σημαντικό είναι ότι ακριβώς επει­δή πρόκειται για ένα αυταρχικό έως απο­λυταρχικό καθεστώς, εμπότισε την τουρ­κική κοινή γνώμη με αισθήματα εθνικού καθήκοντος ότι κάθε Τούρκος πολίτης είναι υποχρεωμένος να υπερασπιστεί τα τετελεσμένα, τα δικαιώματα και τα συμ­φέροντα της Τουρκίας στην Κύπρο, στην αν. Μεσόγειο και στο Αιγαίο.

Αυτό σημαίνει ότι έχει ελάχιστα περι­θώρια να θέσει τα ζητήματα αυτά σε διαπραγμάτευση, πόσο δε να κάνει πίσω και να ακυρώσει, για παράδειγμα, το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αυτό δημιουργεί μια κατάσταση, την οποία είναι εξαιρε­τικά δύσκολο να διαχειριστεί η Ελλάδα.

Υπάρχουν δε χειροπιαστά παραδείγματα, που δείχνουν ποια στρατηγική θα ακολουθήσει η Τουρκία από τούδε και στο εξής στο ζή­τημα των λεγόμενων διερευνητικών επα­φών, της διαπραγμάτευσης και του δια­λόγου. Δεν επέλεξα τυχαία τη λέξη στρα­τηγική και εξηγούμαι μέσω παράθεσης δύο παραδειγμάτων.

Πρώτον, η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας Ανεγκρετ Κραμπ Κάρενμπαουερ, ερωτηθείσα από τον κ. Μπορέλ, ύπατο εκπρόσωπό της Ε.Ε. για θέματα Εξωτε­ρικής Πολιτικής, πώς εξελίχθησαν οι επα­φές (προφανώς του Γερμανού ΥΠΕΞ κ. Μάας) με Αθήνα και Άγκυρα, απάντησε: «Δύσκολα. Λίγο πιο ομαλά με την ελλη­νική πλευρά, αλλά πολύ δύσκολα με την τουρκική πλευρά». Από την πλευρά του ο κ. Μπορέλ απάντησε άτι «οι Τούρκοι είναι πολύ εκνευρισμένοι» και ότι «αισθάνο­νται ότι οι Έλληνες δεν είναι αξιόπιστοι».

Δεύτερον, η τηλεφωνική επικοινω­νία που είχε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον κ. Μητσοτάκη και τον κ. Ερντογάν. Όσον αφορά τη συνο­μιλία του κ. Τραμπ με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, όπως ανακοινώθηκε από το γραφείο του πρωθυπουργού ο κ. Μητσοτάκης «έθεσε το ζήτημα των αποστα­θεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας, που βάζουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή και δοκιμάζουν τη συνοχή του ΝΑΤΟ». Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει ου­σιαστικά στην αποκλιμάκωση, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα σταματή­σει άμεσα τις προκλητικές της ενέργειες».

Από την πλευρά του ο Ερντογάν, σύμφωνα με το Πρακτορείο Ανατολή, θεώρησε υπεύθυνη για την κλιμάκωση της έντασης την Ελλάδα, προσθέτοντας πως «η Τουρκία έχει αποδείξει με σαφείς κινήσεις ότι θέλει να μειώσει τις εντάσεις και να οικοδομήσει τον διάλογο».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λευ­κού Οίκου, «ο πρόεδρος Τραμπ επαναβε­βαίωσε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να δεσμευτούν σε διάλογο, ο οποίος είναι ο μόνος δρόμος για την επίλυση των δια­φορών τους». Από τα δύο παραδείγματα εξάγονται τα εξής συμπεράσματα:

Πρώτον, σύμφωνα με τη γερμανική πλευρά, η Ελλά­δα είναι έτοιμη να κάνει υποχωρήσεις, ενώ η Τουρκία τηρεί άτεγκτη στάση.

Δεύτερον, οι ΗΠΑ προκρίνουν διάλογο, χωρίς στην ουσία να μπαίνουν στη διαδικασία να επιρρίψουν ευθύνες στην πλευρά που προκαλεί την ένταση.

Τρίτον και κυριότερο: Για να φθάσει στο σημείο ο πρόεδρος των ΗΠΑ να κά­νει κάτι που δεν έκανε μέχρι σήμερα στην καριέρα του, δηλαδή ταυτόχρονη παρέμ­βαση στις δύο χώρες, για να αποφευχθεί ΐ] κλιμάκωση της κρίσης, σημαίνει ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες τον ενημέρωσαν ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο η κρίση να οδηγήσει σε ένοπλη αναμέτρηση Ελ­λάδα και Τουρκία.

Γενικό συμπέρασμα, που εξάγεται και από τις απανωτές δηλώσεις Ερντογάν και Ακάρ, είναι ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να κάνει πίσω ούτε πόντο από τις θέσεις της και οι αναφορές σε διάλο­γο είναι απλά ένα διπλωματικό παιχνίδι να 'χαμε να λέγαμε. Άλλωστε, μας το δήλωσε με κάθε επισημότητα ο εκπρόσω­πος του κόμματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ομέρ Τσελίκ σε ανάρτησή του, στην οποία αναφέρει: «Δεν θα εκχωρή­σουμε ούτε μία σταγόνα θάλασσας από τη “Γαλάζια Πατρίδα”».

Τις τελευταίες ώρες η Τουρκία τε­ντώνει ακόμα περισσότερο το σκοινί. Εκτός από τις ευθείες απειλές του Ερντογάν εναντίον της Ελλάδας, παρόμοι­ες των οποίων δεν έχουν εκτοξευθεί από στόμα ηγέτη της Τουρκίας τις τελευταίες δεκαετίες, έχουμε τη νέα Navtex, η οποία καλύπτει και πάλι την ελληνική ΑΟΖ, και τις δη­λώσεις Τούρκων αξιωματούχων ότι το «ORUC REIS» δεν πρόκειται να αποχωρήσει από την περι­οχή, αν δεν ολοκληρώσει τις έρευνές του.

Είναι προφανές ότι η Τουρκία ακο­λουθεί το εξής δόγμα: Με διάφορες ενέργειες που έχει κάνει, σύμφωνα με την άποψή της, έχει ιδιοποιηθεί μια ευ­ρύτατη θαλάσσια περιοχή στην αν. Με­σόγειο και στο Αιγαίο, έχει επιβάλει με το έτσι θέλω τη θέση της ότι τα ελληνι­κά νησιά δεν δικαιούνται υφαλοκρη­πίδα και ΑΟΖ, πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης των 6 ναυτικών μιλίων, και θεωρεί ότι αυτή η περιοχή πλέον της ανήκει. Οποιαδήποτε συζήτηση η διάλογος ακο­λουθήσει θα αφορά άλλα θέματα, όπως η κυριαρχία στα νησιά «αδιευκρίνιστης κυριαρχίας», η στρατιωτικοποίηση των νησιών του αν. Αιγαίου, τα αλιευτικά δι­καιώματα εθιμικώ δικαίω της Τουρκίας στο εκτός «Γαλάζιας Πατρίδας» Αιγαίο, τα δικαιώματα των μουσουλμάνων της Θράκης (και γιατί όχι και των μουσουλ­μάνων αλλοδαπών που εισέβαλαν στην πατρίδα μας, σε συνεργασία με το τουρ­κικό κράτος) κ.λπ.

Θεωρώ ότι είναι περίπου αδύ­νατον να ξεσπάσει ένας ενδο-νατοϊκός πόλεμος, γιατί αυτό θα ήταν καταστροφή και για τη Συμμαχία, εκτός φυσικά από τις δύο χώρες.

Άρα, θα ασκηθούν αφόρητες πιέ­σεις για να αποφευχθεί. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να υποχωρήσει, για να μην ξεσπάσει αυτός ο πόλεμος.

Τη στάση της Τουρκίας την περιέ­γραψα. Ας κάνει τους υπολογισμούς και τους δικούς της λογαριασμούς η Ελλάδα, με βάση τα παραπάνω.

Πάντως, σε μια αντίστοιχη στιγμή, την περίοδο 1963-64, όταν η Τουρκία απειλούσε να εισβάλει στην Κύπρο, ο Γέρος της Δημοκρατίας Γ. Παπανδρέου είχε τονίσει στον πρόεδρο των ΗΠΑ Α. Τζόνσον, που του εξηγούσε ότι η Τουρκία απειλεί να εισβάλει, ότι «αν η Τουρκία ανοίξει την πόρτα του φρενο­κομείου, είμαστε υποχρεωμένοι να εισέλθωμεν»!

Τώρα η πόρτα είναι μισάνοιχτη... Ας πάρει ο καθένας μας τις αποφάσεις του.

(ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-28/08/2020)